YOLCULUĞUN BAŞLANGICI
YOLCULUĞUN BAŞLANGICI
Jane henüz İngiltere’de küçük bir çocukken, annesi ona oyuncak bir şempanze verdi. Şempanzenin adını, babasının anısına “Jubilee” koydu. Oyuncağa duyduğu sevgi, daha erken yaştan hayvanlara duyduğu ilgiyi tetikledi. Dışarıda olmayı, hayvanları gözlemleyi ve onlar hakkında öğrenmeye ilgi duyuyordu. Hayvanları o kadar çok seviyordu ki, on yaşına geldiğinde Afrika’da hayvanlarla yaşamayı hayal ediyordu. Fakat 1950’li yıllarda keşfetme, seyahat etme ve bilim insanı olma hayalini gerçekleştirmek hiç de kolay değildi. Neyse ki hem Jane çok azimliydi hem de annesi rüyalarını gerçekleştirmesi için onun hep yanındaydı. Jane on sekiz yaşındayken çalışmaya başladı. Garsonluk yaparak bilet parasını kazandı ve Afrika’daki ormanları keşfetmek üzere yola koyuldu.
Jane henüz İngiltere’de küçük bir çocukken, annesi ona oyuncak bir şempanze verdi. Şempanzenin adını, babasının anısına “Jubilee” koydu. Oyuncağa duyduğu sevgi, daha erken yaştan hayvanlara duyduğu ilgiyi tetikledi. Dışarıda olmayı, hayvanları gözlemleyi ve onlar hakkında öğrenmeye ilgi duyuyordu. Hayvanları o kadar çok seviyordu ki, on yaşına geldiğinde Afrika’da hayvanlarla yaşamayı hayal ediyordu. Fakat 1950’li yıllarda keşfetme, seyahat etme ve bilim insanı olma hayalini gerçekleştirmek hiç de kolay değildi. Neyse ki hem Jane çok azimliydi hem de annesi rüyalarını gerçekleştirmesi için onun hep yanındaydı. Jane on sekiz yaşındayken çalışmaya başladı. Garsonluk yaparak bilet parasını kazandı ve Afrika’daki ormanları keşfetmek üzere yola koyuldu.
JANE AFRİKA’DA
Jane Goodall nihayet yirmi üç yaşındayken Afrika’ya gitti. Burada daha sonra danışmanı ve öğretmeni olacak antropolog Louis Leakey ile tanıştı. Leakey, primat türlerini anlamanın insan davranışlarına ışık tutacağını umuyordu ve bu alan çalışması için Jane’in doğru kişi olduğuna inanıyordu. Jane 1960 yılında, şimdiki adıyla “Gombe Stream National Park”a ayak basarak şempanzelerle ilgili çığır açacak araştırmayı başlattı. Dönüm noktası sayılabilecek bu keşfi yaptığında henüz 26 yaşındaydı. Elinde yalnızca bir not defteri, bir dürbün, iyimserlik ve bu olağanüstü hayvanlarla ilgili daha fazlasını öğrenme arzusu vardı. Jane’in araştırması eşi benzeri olmayan bir araştırmaydı. Önce sabır ve istikrarla şempanzelerin güvenini kazandı. Ardından, David Greybeard adını verdiği şempanzenin termit avlamak için kendine bir alet yaptığını gözledi. O yıllarda yaban hayvanlarının alet kullanımı pek bilinmiyordu. Jane’in keşifleri herkesi etkiledi. Araştırmaları şempanzeler ve diğer hayvanlarla ilgili bildiklerimizi, gezegenimizin korunmasındaki rolümüzü ve kendimize bakışımızı tümden değiştirdi. 1962’de Leakey, Jane’in keşiflerine akademik destek alması için İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi’nde doktora çalışması için destek oldu. Jane 1965’te, lisans derecesi olmadan doktor ünvanını alan sekizinci kişi oldu.
Dr. Jane Goodall & David Greybeard. Photo by, Hugo Van Lawick.
JANE AFRİKA’DA
Jane Goodall nihayet yirmi üç yaşındayken Afrika’ya gitti. Burada daha sonra danışmanı ve öğretmeni olacak antropolog Louis Leakey ile tanıştı. Leakey, primat türlerini anlamanın insan davranışlarına ışık tutacağını umuyordu ve bu alan çalışması için Jane’in doğru kişi olduğuna inanıyordu. Jane 1960 yılında, şimdiki adıyla “Gombe Stream National Park”a ayak basarak şempanzelerle ilgili çığır açacak araştırmayı başlattı. Dönüm noktası sayılabilecek bu keşfi yaptığında henüz 26 yaşındaydı. Elinde yalnızca bir not defteri, bir dürbün, iyimserlik ve bu olağanüstü hayvanlarla ilgili daha fazlasını öğrenme arzusu vardı. Jane’in araştırması eşi benzeri olmayan bir araştırmaydı. Önce sabır ve istikrarla şempanzelerin güvenini kazandı. Ardından, David Greybeard adını verdiği şempanzenin termit avlamak için kendine bir alet yaptığını gözledi. O yıllarda yaban hayvanlarının alet kullanımı pek bilinmiyordu. Jane’in keşifleri herkesi etkiledi. Araştırmaları şempanzeler ve diğer hayvanlarla ilgili bildiklerimizi, gezegenimizin korunmasındaki rolümüzü ve kendimize bakışımızı tümden değiştirdi. 1962’de Leakey, Jane’in keşiflerine akademik destek alması için İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi’nde doktora çalışması için destek oldu. Jane 1965’te, lisans derecesi olmadan doktor ünvanını alan sekizinci kişi oldu.
Dr. Jane Goodall & David Greybeard. Photo by, Hugo Van Lawick.
“Bilim insanı olarak gittim, aktivist olarak ayrıldım.”
Dr. Jane Goodall
ENSTİTÜ KURULUŞU
Dünyada çığır açan bir bilim insanı olarak bilinen Dr. Jane, Gombe’den Chicago’ya gittiği bir konferansta hayatının önemli anlarından birini yaşadı. Bilim insanı olarak katıldığı konferanstan aktivist olarak ayrıldı. 1977 yılında Jane Goodall Enstitüsü’nü kurdu. Günümüzde bu enstitü dünya genelinde faaliyet gösteren eğitim ve koruma programları yürütüyor. Afrika’nın en büyük şempanze koruma alanında çalışıyor ve Gombe’de yürütülen araştırmalara destek veriyor. Dr. Jane’in başlattığı Roots & Shoots programı da 1991’de Tanzanya’lı bir grup gençle toplumsal sorunlar üzerine yaptığı bir görüşmenin ardından kuruldu ve Dr. Jane bu programla Birleşmiş Milletler Barış Elçisi ünvanını aldı.
Dr. Jane’in çalışmaları, tehlike altındaki türlerin korunmasına ilham veren bir hareket olma işlevini sürdürürken insanları çevre, hayvanlar ve insanlar için çalışmaya teşvik ediyor. Bununla birlikte her bireyin bir fark yaratabileceğine ve bugünün çocuk ve gençlerinin Dünyamızın gördüğü en şefkatli, yaratıcı, değişim yaratan kişiler olduğuna inanıyor. Bunun için günümüzde şempanzelerin karşı karşıya oldukları sorunları, diğer çevresel krizleri ve neden olduğumuz tüm zorlukları yine bizlerin çözebileceğine dair umut içeren konuşmalar gerçekleştiriyor. Gittiği her yerde insanlara olumlu etki gösterebilecek güce sahip olduklarını hissettiriyor ve tüketime dayalı hayat tarzlarını değiştirmeye ve eyleme geçmeye teşvik ediyor.
Jane, içindeki “bir zamanlar büyük hayalleri olan kızın” heyecanını hiç kaybetmedi. Jubilee ise bilinmez olanı keşfetme arzusunun bir hatırlatıcısı olarak hala Londra’daki odasında şifonyerin üstünde duruyor.
ENSTİTÜ KURULUŞU
Dünyada çığır açan bir bilim insanı olarak bilinen Dr. Jane, Gombe’den Chicago’ya gittiği bir konferansta hayatının önemli anlarından birini yaşadı. Bilim insanı olarak katıldığı konferanstan aktivist olarak ayrıldı. 1977 yılında Jane Goodall Enstitüsü’nü kurdu. Günümüzde bu enstitü dünya genelinde faaliyet gösteren eğitim ve koruma programları yürütüyor. Afrika’nın en büyük şempanze koruma alanında çalışıyor ve Gombe’de yürütülen araştırmalara destek veriyor. Dr. Jane’in başlattığı Roots & Shoots programı da 1991’de Tanzanya’lı bir grup gençle toplumsal sorunlar üzerine yaptığı bir görüşmenin ardından kuruldu ve Dr. Jane bu programla Birleşmiş Milletler Barış Elçisi ünvanını aldı.
Dr. Jane’in çalışmaları, tehlike altındaki türlerin korunmasına ilham veren bir hareket olma işlevini sürdürürken insanları çevre, hayvanlar ve insanlar için çalışmaya teşvik ediyor. Bununla birlikte her bireyin bir fark yaratabileceğine ve bugünün çocuk ve gençlerinin Dünyamızın gördüğü en şefkatli, yaratıcı, değişim yaratan kişiler olduğuna inanıyor. Bunun için günümüzde şempanzelerin karşı karşıya oldukları sorunları, diğer çevresel krizleri ve neden olduğumuz tüm zorlukları yine bizlerin çözebileceğine dair umut içeren konuşmalar gerçekleştiriyor. Gittiği her yerde insanlara olumlu etki gösterebilecek güce sahip olduklarını hissettiriyor ve tüketime dayalı hayat tarzlarını değiştirmeye ve eyleme geçmeye teşvik ediyor.
Jane, içindeki “bir zamanlar büyük hayalleri olan kızın” heyecanını hiç kaybetmedi. Jubilee ise bilinmez olanı keşfetme arzusunun bir hatırlatıcısı olarak hala Londra’daki odasında şifonyerin üstünde duruyor.